Narodowe Laboratorium Technologii Kwantowych
Wydział Podstawowych Problemów Techniki Politechnika Wrocławska
Fotowoltaika - Kryptografia Kwantowa - Spektroskopia Ramana - Mikroskopia Atomowa - Modelowanie Komputerowe
NLTK to ogólnopolska sieć nowoczesnych laboratoriów naukowych działających w obszarze kwantowych technologii ufundowanych przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka współfinansowanego przez Unię Europejską. Laboratoria NLTK mają charakter otwarty i są na bieżąco rozwijane. Oferują najnowocześniejszy i unikalny sprzęt badawczy w skali międzynarodowej.
Pomysł wsparcia krajowego eksperymentu w ultranowoczesnym obszarze powstał wśród fizyków teoretyków. Czołową rolę odegrało tu środowisko LFPPI, tj. sieci krajowej KBN Laboratorium Fizycznych Podstaw Przetwarzania Informacji. Kierownikiem Narodowego Laboratorium Technologii Kwantowych na PWr jest jego organizator prof. Lucjan Jacak.
Jedyna w Polsce, i unikalna w skali światowej pracownia kryptografii kwantowej – wyposażona jest w zestawy kwantowej dystrybucji tajnego klucza kryptograficznego w technologii splątanych kwantowo i niesplątanych fotonów. Pracownia prowadzi współpracę z liderami światowymi w tej dziedzinie – idQuantique (spin-off Uniwersytetu w Genewie) i AIT (spin-off Uniwersytetu w Wiedniu). Prowadzone badania rozwojowe z zakresu kryptografii kwantowej mają istotne znaczenie strategiczne dla oryginalnego udziału Polski w nowym obszarze bezpieczeństwa informatycznego. O znaczeniu kwantowej kryptografii być może przekonamy się wkrótce wobec postępującego rozwoju informatyki kwantowej.
Pracownia mechanizmów transferu energii w nanostrukturach, znakomicie wyposażona: m.in. najwyższej klasy spektrometr ramanowski firmy Horiba-Jobin-Yvone, mikroskopia AFM Parka (sił atomowych), sztuczne słońce. Realizowane są tu projekty z nano-fotowoltaiki i plazmoniki, mające na celu poszukiwanie usprawnienia ogniw słonecznych nowej generacji: półprzewodnikowych i organicznych 'plastikowych'. Badania prowadzone są w kooperacji międzynarodowej i projekty mają charakter zarówno eksperymentalny, jak i bardziej nastawiony na współpracę z fizykami teoretykami.
Rozproszony klaster wydajnych stacji roboczych Della wyposażonych w specjalistyczne środowiska modelowania komputerowego. Jest to wsparcie numeryczne dla szeroko prowadzonych badań w podstawach mechaniki kwantowej, wspieranych m.in. prestiżowymi projektami Narodowego Centrum Nauki.
LTK doinwestowało istniejące już na PWr bardzo dobrze wyposażone laboratorium i uzupełniło je o cenną, wyjątkowej klasy aparaturę. Prowadzi się tu kilka projektów przy silnie rozbudowanej współpracy międzynarodowej.
NLTK to przede wszystkim oferta dla młodych, którzy mogą realizować w tym laboratorium ciekawe prace dyplomowe i doktorskie. Można korzystać ze sprzętu w całej sieci. Jest to wyjątkowa okazja dostępu i swobody badań na świetnym sprzęcie o światowych standardach w bardzo atrakcyjnych nowoczesnych dziedzinach fizyki kwantowej, coraz powszechniej postrzeganej jako technologia jutra.
NLTK oferuje możliwość realizacji badań w obszarze najnowocześniejszych technologii kwantowych
W ramach NLTK realizowane są projekty z szeroką współpracą międzynarodową z wiodącymi ośrodkami
NLTK oferuje szeroki wachlarz obszarów badawczych dzięki ultra-zaawansowanej bazie aparaturowej
Personel laboratorium stanowi wyspecjalizowany zespół naukowców
Laboratorium umożliwia odbycie specjalistycznych staży studenckich
Udział w realizacji eksperymentów kwantowych na granicy nauki
NLTK zostało utworzone w roku 2008 z inicjatywy Narodowego Centrum Badań i Rozwoju oraz LFPPI, krajowej sieci naukowej KBN Laboratorium Fizycznych Podstaw Przetwarzania Informacji. NLTK to projekt sieciowy - w jego ramach konsorcjum NLTK jest realizatorem inwestycji aparaturowych w obszarze najnowocześniejszych technologii kwantowych o łącznym budżecie około 50 mln zł, w tym w szczególności aparatury laboratoryjnej optyki kwantowej. W projekcie wzięło udział pięciu z ośmiu członków konsorcjum NLTK a dedykowane laboratoria technologii kwantowych, w tym informatyki i inżynierii kwantowej powstały na Uniwersytecie Warszawskim, Politechnice Wrocławskiej, Uniwersytecie Mikołaja Kopernika, Uniwersytecie Jagiellońskim i w Instytucie Fizyki Polskiej Akademii Nauk. Poza tymi ośrodkami sieć NLTK współtworzą Uniwersytet Gdański, Uniwersytet Łódzki oraz Centrum Fizyki Teoretycznej Polskiej Akademii Nauk, które posiadają również w dyspozycji sieci nowoczesne laboratoria kwantowe. Całkowita początkowa wartość projektu sieci NLTK, współfinansowanej ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka wyniosła 48 mln zł. Laboratorium NLTK przy Politechnice Wrocławskiej to pierwotnie inwestycja laboratoryjna wynosząca 8 mln zł, która od czasu jej realizacji jest systematycznie rozszerzana w zakresie bazy aparaturowej oraz realizowanych w laboratorium projektów, podobnie jak ma to miejsce w pozostałych laboratoriach sieci NLTK.
Utworzenie NLTK miało na celu powstanie ogólnopolskiej platformy współpracy oraz wymiany doświadczeń w zakresie eksperymentalnych badań nad technologiami kwantowymi. W skład Konsorcjum NLTK wchodzą czołowe uczelnie i jednostki naukowo-badawcze kraju:
LFPPI (Laboratorium Fizycznych Podstaw Przetwarzania Informacji) to naukowa sieć krajowa KBN, grupująca około 20 polskich instytucji naukowych prowadzących badania w zakresie informatyki kwantowej przy udziale m.in. Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Politechniki Wrocławskiej, Centrum Fizyki Teoretycznej PAN w Warszawie, Uniwersytetu Gdańskiego, UMK w Toruniu, Uniwersytetu Łódzkiego, AGH w Krakowie, UMCS w Lublinie, UAM w Poznaniu. LFPPI było realizatorem projektu zamawianego MNiI pt. „Informatyka kwantowa i inżynieria kwantowa” oraz współrealizatorem wielu innych projektów w skali krajowej i międzynarodowej.
Pełna lista aparatury pierwotnie wdrożona w ramach sieci Narodowego Laboratorium Technologii Kwantowych:
http://nltk.fuw.edu.pl/aparatura/listaaparatury.pdf
Katedra Technologii Kwantowych, Wydział Podstawowych Problemów Technologii,
Politechnika Wrocławska, Wyb. Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław
Sala 211 Budynek A-1 PWr, (+48) 71 320 20 27, lucjan.jacak@pwr.edu.pl